Ψυχοθεραπεία

Γιατί να σκεφτώ για ψυχοθεραπεία;

Η Ψυχοθεραπεία, αποτελεί έναν ανεξάρτητο επιστημονικό κλάδο, με ανάλογο θεωρητικό και πρακτικό υπόβαθρο "ποιος ειναι ψυχοθεραπευτής". Είναι ιδιαίτερο επάγγελμα που ασκείται σε ένα προηγμένο, εξειδικευμένο και επιστημονικό επίπεδο και διαφέρει σημαντικά από τη Συμβουλευτική, τη Ψυχολογία και τη Ψυχιατρική. H κάθε επιστήμη είναι αυτόνομος κλάδος σπουδών και μεταξύ τους υπάρχουν σαφή και διακριτά όρια.

Συγκεκριμένα η Ψυχοθεραπεία αποτελεί μία συμφωνία συνεργασίας μεταξύ πελάτη και ψυχοθεραπευτή/τριας, η οποία εφαρμόζεται και ασκείται από ειδικά εκπαιδευμένους επαγγελματίες ψυχικής υγείας. Σκοπός της, είναι να βοηθήσει τα άτομα να αποκτήσουν επίγνωση για τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές τους και να αναπτύξουν κατάλληλες στρατηγικές για τη διαχείριση των προβλημάτων τους. Έτσι, το άτομο μπορεί να ξεπεράσει τις συναισθηματικές και ψυχολογικές δυσκολίες του, να βελτιώσει την ψυχική του υγεία και να επιτύχει προσωπική ανάπτυξη.

"Τα πάντα γίνονται λίγο διαφορετικά μόλις ειπωθούν δυνατά"

Η διαδικασία της ψυχοθεραπείας

Σε μία πρώτη συνάντηση θα είναι σημαντικό να θέσεις τις ερωτήσεις και τις απορίες σου από την αρχή. Ίσως να ήταν χρήσιμο για σένα να ξέρεις ποιός είναι ο άνθρωπος από τον οποίο αναζητάς και αναμένεις στήριξη, βοήθεια και καθοδήγηση. Μπορείς να ρωτήσεις και να ακούσεις τί και πώς θα απαντήσει. Ίσως θα ήταν βοηθητικό για εσένα έτσι ώστε να μπορέσεις να αναπτύξεις εμπιστοσύνη και να νιώσεις ασφάλεια. Είναι σημαντικό να γνωρίζεις τι εκπαίδευση έλαβε και με ποια μέθοδο εργάζεται, αν αυτή είναι επιστημονικά αναγνωρισμένη και αν o/η ψυχοθεραπευτής/ψυχοθεραπεύτρια ανήκει σε κάποιον εθνικό, ευρωπαϊκό ή διεθνή οργανισμό ψυχοθεραπείας. Η πρώτη συνάντηση περιλαμβάνει τον καθορισμό και την συζήτηση πληροφοριών σχετικά με τον στόχο, το χρονικό, οργανωτικό και οικονομικό πλαίσιο, αλλά και τις ευθύνες και τα δικαιώματα του/της ψυχοθεραπευτή/ψυχοθεραπεύτριας και του πελάτη.

Δώσε χρόνο στον εαυτό σου να σκεφτείς και να προσέξεις τι άκουσες και πώς ένιωσες, προτού δεσμευτείς.

Πάνω απ᾽ όλα ο ψυχοθεραπευτής/η ψυχοθεραπεύτρια και εσύ, ο πελάτης, συνεργάζεστε για να κατανοήσετε τις συνειδητές και ασυνείδητες πτυχές της εμπειρίας σου. Αυτή η διαδικασία μπορεί να περιλαμβάνει την εξέταση του τρόπου με τον οποίο προηγούμενες εμπειρίες επηρεάζουν την καθημερινή σου ζωή και το μέλλον σου. Ο/η ψυχοθεραπευτής/τρια θα δείξει ενδιαφέρον για κάποιες λεπτομέρειες από την προσωπική σου ιστορία, την οικογένεια σου, τις σχέσεις σου και γενικά για τα θέματα της ζωής σου.

Ένας πολύ σημαντικός παράγοντας στην εξέλιξη και στην αποτελεσματικότητα της ψυχοθεραπείας, όπως ενδείκνυται και από επιστημονικές έρευνες, είναι η σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα σε εσένα- τον θεραπευόμενο πελάτη και τον/την ψυχοθεραπευτή/ψυχοθεραπεύτρια. Μέσα από αυτή την στενή, εμπιστευτική σχέση θα βρεις την βοήθεια που χρειάζεσαι για να ξεπεράσεις τις προκλήσεις που σε οδήγησαν στη ψυχοθεραπεία. Πρέπει όμως επίσης να γνωρίζεις πως η σχέση αυτή είναι καθαρά επαγγελματική και όχι φιλική.

Η ψυχοθεραπεία υποστηρίζει μια διαδικασία αλλαγής. Στόχος της είναι να μπορέσεις να κατανοήσεις τους παράγοντες που σου προκαλούν δυσφορία, δυσαρέσκεια ή ταλαιπωρία και που επηρεάζουν την ζωή σου. Μπορεί να αποκτήσεις νόημα από αυτό και να μπορέσεις να αναπτύξεις την ικανότητα για να κάνεις συνειδητές επιλογές, που οδηγούν σε μια διαφορετική εμπειρία του εαυτού σου και του κόσμου. Έτσι, μπορείς να αναπτύξεις μια μεγαλύτερη ικανότητα υπευθυνότητας για τη ζωή σου με τελικό αποτέλεσμα να νιώθεις αυτοπεποίθηση, αυτοεκτίμηση και αυτονομία. Η ζωή τότε, μπορεί να σε ευχαριστεί και να σου δίνει νόημα.

Η ψυχοθεραπεία χρειάζεται χώρο και χρόνο. Μικρά βήματα, χωρίς απότομες, ριζικές αλλαγές, φέρνουν συνήθως πιο σοβαρά αποτελέσματα και βρίσκουν διαχρονικά μεγαλύτερη σταθερότητα.

Ψυχοθεραπεία θα πει πως είναι κάποιος εκεί για σένα, που μπορεί να σε ακούσει

με κατανόηση χωρίς να σε (κατα)κρίνει

Γιατί να σκεφτώ για την ψυχοθεραπεία;

Ο καθένας από εμάς μπορεί να επωφεληθεί από την ψυχοθεραπεία. Η ψυχοθεραπεία σου προσφέρει ένα ασφαλές και, εμπιστευτικό χώρο για να μιλήσεις και να συζητήσεις με έναν εκπαιδευμένο επαγγελματία για οτιδήποτε σε απασχολεί, είτε είναι συναισθήματα ή συμπεριφορές , είτε είναι σκέψεις που σε μπερδεύουν, σε δυσκολεύουν και σε ανησυχούν. Μπορεί να σε βοηθήσει να εξερευνήσεις τον τρόπο που σκέφτεσαι, που αντιδράς και να μπορέσεις να βελτιώσεις την ψυχική σου υγεία.

Παράλληλα, η ψυχοθεραπεία αποτελεί μια αποτελεσματική θεραπευτική εφαρμογή για άτομα με ψυχολογικές δυσκολίες και διαταραχές. Ωστόσο, η αξία της ψυχοθεραπείας δεν περιορίζεται σε όσους έχουν προβλήματα ψυχικής υγείας. Από την ψυχοθεραπεία μπορεί να επωφεληθούν άτομα που βιώνουν συναισθήματα κενού ή δεν βρίσκουν κάποιο νόημα στη ζωή τους ή που αναζητούν μεγαλύτερη αίσθηση ολοκλήρωσης.

Τα εγγεγραμμένα μέλη του ΠΣΨΘ είναι διαπιστευμένοι ψυχοθεραπευτές πλήρη μελη και είναι εκπαιδευμένοι για να σε βοηθήσουν να εκφράσεις τις σκέψεις και τα συναισθήματά σου και να αντιληφθείς τι προκύπτει όταν το κάνεις. Μπορούν να σε ακούσουν και να σου παρέχουν ένα ασφαλή χώρο, χωρίς κριτική έτσι ώστε να νιώσεις ασφάλεια και να μπορέσεις να μιλήσεις για θέματα που πολλές φορές δεν μπορείς να τα μοιραστείς με κανέναν άλλον.

Ίσως να μην νιώθεις σίγουρος/σίγουρη αν χρειάζεσαι υποστήριξη και τι θα μπορούσε να σου προσφέρει η ψυχοθεραπεία. Αλλά ο καθένας μπορεί να επωφεληθεί από το να αποκτήσει μεγαλύτερη επίγνωση του πώς βλέπει τον κόσμο, τον εαυτό του και γιατί.

Είναι αποτελεσματική;

Αναφέρουμε εδώ μερικές σημαντικές πληροφορίες σχετικά με τα ωφέλη της Ψυχοθεραπείας που βασίζονται σε επιστημονικές έρευνες.

«Η πρώτη μεγάλη μετα-ανάλυση των αποτελεσμάτων της ψυχοθεραπείας περιελάμβανε σχεδόν 400 μελέτες και διαπίστωσε ότι τα αποτελέσματα όσων έλαβαν ψυχοθεραπεία ήταν κατά πολύ ανώτερα από εκείνα που δεν έλαβαν (Smith and Glass, 1977). Επιπλέον, έχει διαπιστωθεί ότι τα αποτελέσματα της ψυχοθεραπείας έχουν μεγαλύτερη διάρκεια από εκείνα της φαρμακευτικής αγωγής (Hollon et al., 2016) και είναι λιγότερο πιθανό να οδηγήσουν σε υποτροπή μετά το τέλος της θεραπείας (Nordal, 2010)». (UKCP website 2024 Psychotherapy Evidence).

Έρευνες του ΠΟΥ ενδεικνύουν πως τα άτομα που δέχονται ψυχοθεραπευτικές υπηρεσίες χρησιμοποιούν λιγότερες ιατρικές υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων των νοσοκομειακών υπηρεσιών. Σε έρευνα για μια περίοδο 30 ετών αποδείχθηκε ότι, στο 90% των περιπτώσεων που εξετάστηκαν, η αντιστάθμιση του κόστους ήταν στην πραγματικότητα μεγαλύτερη από το κόστος της παρεχόμενης Ψυχοθεραπείας.

«Αποτελεί γεγονός ότι, ως θεραπευτική πρακτική και επαγγελματική εφαρμογή, η ψυχοθεραπεία είναι αποτελεσματική και εξαιρετικά οικονομική. Σε ελεγχόμενες δοκιμές και στην κλινική πρακτική, η ψυχοθεραπεία οδηγεί σε οφέλη που ξεπερνούν σημαντικά αυτά που βιώνουν άτομα που χρειάζονται υπηρεσίες ψυχικής υγείας αλλά δεν λαμβάνουν ψυχοθεραπεία. Κατά συνέπεια, η ψυχοθεραπεία θα πρέπει να συμπεριληφθεί στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης ως καθιερωμένη πρακτική βασισμένη σε στοιχεία» (APA 2012 Recognition of Psychotherapy).

Επιστημονικές έρευνες που έχουν διεξαχθεί διαχρονικά αποδεικνύουν την αποδοτικότητα και την αποτελεσματικότητα της ψυχοθεραπείας (* ΕΑΡ website Cost Effectivness of Psychotherapy ). 'Αφθονα στοιχεία υποδεικνύουν την αξία και σημασία της Ψυχοθεραπείας όχι μόνο σε ατομικό αλλά και σε κοινωνικό επίπεδο.

Άτομα, ζευγάρια και οικογένειες που συμμετέχουν σε συνεδρίες Ψυχοθεραπείας αναπτύσσουν καλύτερες ικανότητες και δεξιότητες όσον αφορά τη διαχείριση της ζωής τους, βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα και αποκτούν περισσότερη αυτοπεποίθηση και αυτονομία.

20% λιγότερο κόστος για τις υπηρεσίες υγείας
49% λιγότερες επισκέψεις στην πρωτοβάθμια περίθαλψη όταν οι πελάτες συμμετέχουν σε ψυχοθεραπεία
2,52 ημέρες/άτομο/έτος μείωση του ποσοστού νοσηλείας
Το 75% των πελατών προτιμά την ψυχοθεραπεία από τη φαρμακολογία

"Τα πάντα γίνονται λίγο διαφορετικά μόλις ειπωθούν δυνατά"

Σε τι μπορεί να με βοηθήσει η ψυχοθεραπεία:

Είναι μέσα στα πλαίσια της ανθρώπινης μας ύπαρξης να βιώνουμε κάποτε πολύ ή λίγο δύσκολες φάσεις και περιόδους στη ζωή μας. Τότε, μπορούμε να αναζητήσουμε στήριξη για συγκεκριμένους λόγους ή/και έχοντας πιο αόριστους ή γενικούς στόχους. Η αξία της ψυχοθεραπείας δεν περιορίζεται σε όσους αντιμετωπίζουν προβλήματα ψυχικής υγείας. Δεν χρειάζεται δηλαδή να βρίσκεσαι σε κρίση ή να έχεις διαγνωσμένη ψυχική ασθένεια για να κάνεις ψυχοθεραπεία.

Πιο συγκεκριμένα η ψυχοθεραπεία:

Μπορεί να σε στηρίξει όταν νιώθεις κάποια ανησυχία ή όταν δεν μπορείς να τα βγάλεις πέρα, ή αντιμετωπίζεις πολύ άγχος και έχεις ίσως και σωματικά συμπτώματα
Μπορεί να σε προβληματίζει η έλλειψη αυτοπεποίθησης ή να σε επηρεάζουν αισθήματα ανασφάλειας ή άγχους όταν βρίσκεσαι με άλλους ή μπορεί να αλλάζει η διάθεση σου ξαφνικά χωρίς φανερό λόγο
Κάποτε μπορεί να μην μπορείς να διαχειριστείς κάποια απώλεια ή χωρισμό και η λύπη ή το πένθος να σε κατακλύζουν.
Μπορεί να βιώνεις άγχος, κρίσεις πανικού ή φοβίες ή εμμονές
Μπορεί οι ανησυχίες σου να αφορούν σεξουαλικά προβλήματα
Μπορεί να οδηγείσαι σε αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές ή σε κάποιου είδους εθισμό. Ορισμένες εμπειρίες μπορεί να είναι τραυματικές στις οποίες ένιωσες κίνδυνο ή τρόμο και έτσι υπήρξαν ιδιαίτερα στρεσογόνες με αισθήματα έντονης ανασφάλειας και ευαλωτότητας. Τέτοιες εμπειρίες μπορεί να έχουν άμεσα δυσάρεστες ή ακόμα και χρονικά καθυστερημένες συνέπειες με ψυχικά ή και σωματικά συμπτώματα

"Όταν η ψυχή χρειάζεται βοήθεια, η ψυχοθεραπεία μπορεί να είναι η λύση"

Τι πρέπει να προσέξω στην σχέση μου με τον/την ψυχοθεραπευτή/ ψυχοθεραπεύτρια μου;

Ο ψυχοθεραπευτής/η ψυχοθεραπεύτρια μου έχει και κρατά όρια και τηρεί τον Κώδικα Δεοντολογίας, ο οποίος ορίζει κρίσιμα σημεία συμπεριφοράς και στάσης, που δεν αρμόζουν, όπως για παράδειγμα όταν:

● μου δίνει την ευθύνη για τα δικά του συναισθήματα

● με μαλώνει ή μου κάνει παρατήρηση αν κάτι δεν γίνεται όπως το επιθυμεί

● με υποχρεώνει να συνεχίσω ψυχοθεραπεία μαζί του/της όταν αποφασίσω να διακόψω

● μου ζητά προσωπικές χάρες ή ανταλλάγματα

● εκμεταλλεύεται την επαγγελματική μου ιδιότητα

● πηγαίνει μαζί μου για καφέ ή φαγητό

● δέχεται δώρα ή προσκλήσεις σε γιορτές κλπ

● μου μιλά για τα δικά του προσωπικά θέματα ή προβλήματα

● απαντά σε τηλεφωνήματα στην διάρκεια της θεραπευτικής συνάντησης μας

● με πιέζει να του πω κάτι, που δεν θέλω

● μιλά με άλλους για μένα και τα θέματα μου

● αναλαμβάνει παράλληλα πελάτες που είναι στενά συνδεδεμένοι μαζί μου

● επιδιώκει σεξουαλικές σχέσεις με μένα

Σημαντικό για μένα θα ήταν επίσης να:

μου δίνει χώρο και χρόνο να βρω τις δικές μου απαντήσεις και λύσεις
απαντά στις ερωτήσεις μου ειλικρινά χωρίς ενδοιασμό
όταν με συναντά εκτός του γραφείου του να παίρνει απόσταση και είναι διακριτικός
είναι συνεπής στα ραντεβού του/της
με ενημερώνει έγκαιρα για τυχόν αλλαγές που αφορούν γενικά την συμφωνία μας
με ενημερώνει έγκαιρα για τυχόν αλλαγές στα ραντεβού μας
με ενημερώνει και ζητά την συγκατάθεση μου για συνομιλία ή συνεργασία με μέλη της οικογένειας μου ή με άλλους επαγγελματίες ή νομικές αρχές
με ενημερώνει αν η θεραπεία και οι ικανότητες του έχουν φτάσει σε ένα σημείο όπου πρέπει να σκεφτούμε και να αποφασίσουμε μαζί κάποια αλλαγή

Τα κύρια χαρακτηριστικά της επαγγελματικής στάσης στην ψυχοθεραπεία:

εμπιστευτικότητα - εχεμύθεια - διακριτικότητα - σεβασμός - υπευθυνότητα - σοβαρότητα, ειλικρίνεια - συνεχής μετεκπαίδευση

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΗΣΤΕ ΜΑΖΙ ΜΑΣ